Вестник ToU
Энергетическая серия
search Найти
AERODYNAMIC FLOWS INSIDE GAS TURBINE COMBUSTION CHAMBER MODULE
Аннотация
The article contains the results of experiments on the research of aerodynamic parameters in the cylindrical module of the combustion chamber in a gas turbine. The intensity of turbulence and flow velocity are considered in the article as the main factors affecting the efficiency of the formation of the fuel-air mixture and, as a consequence, the efficiency of its subsequent combustion. The air flow is studied under isothermal conditions inside two cylindrical channels of different diameters with swirl blades at the inlet. Turbulence intensity and flow velocity are obtained for various points inside the channel. The graphical format for the result presenting was chosen as the most convenient for understanding. The factors influencing the value of intensity and speed are given on the basis of the analysis of experimental data. The study of the structure of the air flow in the channels gives us the opportunity to determine the fuel injection zones. The article may be of interest to researchers and specialists in the field of power and aerodynamics.
Автор
Kartjanov Nurlan R.
Zhumagulov Mikhail G.
Sadykova Samal B.
DOI
https://doi.org/10.48081/QRFA5104
Ключевые слова
fuel-air mixture
turbulence intensity
gas turbine engine
swirler blades
combustion chamber
Год
2021
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал
EVALUATING THE POSSIBILITY OF APPLYING CONTROLLED COMPENSATION SYSTEMS TO IMPROVE EFFICIENCY IN ELECTRIC GRIDS
Аннотация
The paper considers issues of increasing efficiency of multilevel power converter based on IGCT and IGBT modules to improve energy performance by compensating reactive power in electric networks. By the example of a local power grid using SEMIS SimulationTool design tool the results of calculations of variants of multilevel converters with IGCT and IGBT are presented. The study of possibilities to increase the efficiency of multilevel power converters (MPE) for reactive power compensation (RPC) in local electrical networks (LES) on the basis of plenipotentiary controlled semiconductor cells is of particular interest, because the efficiency of network operation is insufficient, especially in changing load modes with large electric power losses (PEM). And from these positions, one of the most effective tools are fast controlled (PFC) systems. For this purpose, research has been carried out to obtain the best results. Used in calculations tool and methodology are certified software products and algorithms of ABB-SEMIS Simulation Tool computer design.
Автор
DOI
https://doi.org/10.48081/JBMZ50037
Ключевые слова
electric power transmission, efficiency, losses, reactive power, compensation, IGCT, IGBT, power module
Год
2021
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ПРОЕКТИРОВАНИЕ КОНСТРУКЦИИ СУШИЛКИ КИПЯЩЕГО СЛОЯ ДЛЯ СУШКИ ХИМИЧЕСКИ ОСАЖДЕННОГО МЕЛА
Аннотация
В данной статье рассматривается классификация сушильных аппаратов, применяемых в современной химической промышленности для сушки сыпучих материалов, таких как химически осажденный мел. Приведены примеры методов подбора различных типов сушильных аппаратов, используемых в производстве химически осажденного мела. При этом учитываются такие показатели, как скорость процесса сушки, производительности и характеристик, которые предъявляют конечному продукту (влажность и температура). В частности, изучены сушилки, работающие по принципу псевдоожиженного слоя. В статье перечислены основные преимущества и особенности данной технологии, рассмотрены режимы работы сушильных аппаратов на кипящем слое. В основной части статьи представлен тепловой расчет сушилки, который включает в себя составление материального и теплового баланса сушильной установки. Данные расчеты необходимы для обоснования способа сушки и выбора конструкции основных узлов аппарата. Так же определены и рассчитаны расход тепла, основные виды потерь, количество теплоносителя, габариты сушилки, угол конусности и нижний диаметр сечения аппарата. В заключении приводится схема установки для сушки химически осажденного мела в аппаратах аэрофонтанирующего слоя с описанием принципа работы.
Автор
Р.А. Умирзаков,
А.К. Мергалимова
А.М. Жақсылық
А.М. Омаров
DOI
https://doi.org/10.48081/EYQG65229
Ключевые слова
Сушильные аппараты
сушилки
пастообразные материалы
химический осажденный мел
тепловой расчёт сушилки
Год
2021
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
АНАЛИЗ ЭФФЕКТИВНОСТИ РАБОТЫ ТУРБОПИТАТЕЛЬНОГО НАСОСА БЛОКА 500 МВТ
Аннотация
В статье производится анализ эффективности тепловой работы энергоблока проведено на основании тепловых испытаний турбоагрегата К-500-240-2 с целью оценки текущего изменения экономичности оборудования в процессе эксплуатации. Тепловое испытание турбоагрегата включало в себя две серии опытов при режимах: питание турбопитательного насоса от отбора главной турбины и от быстродействующего редукционно-охладительного устройства. Получены зависимости: расхода пара на турбопривод и внутренней мощности турбопривода от расхода питательной воды и давления отработавшего пара в конденсаторе турбопитательного насоса-А от расхода пара на турбопривод. Быстродействующее редукционно-охладительное устройство питательного турбонасоса позволяет подать пар к приводным турбинам питательных насосов и к деаэратору при сбросе нагрузки или при нагрузке ниже 30 %, когда давление пара в отборе на турбонасосы недостаточно. При подключении турбопитательного насоса к четвёртому отбору турбины наблюдается рост расхода пара на турбопривод на 11 % в сравнении с нормативным, причинами чему могут быть снижение внутреннего относительного коэффициента полезного действия, снижение располагаемого теплоперепада, неудовлетворительная работа насоса и повышенное гидравлическое сопротивление сети.
Автор
Н. М. Мартынова
Е. В. Оришевская
Е. В. Приходько
DOI
https://doi.org/10.48081/DBTK3972
Ключевые слова
турбопитательный насос
эффективность работы
блочная установка
турбопривод
анализ работы
Год
2021
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
К ПРОБЛЕМАМ ПОТЕРИ И СОХРАНЕНИЯ ТЕПЛА В ДВС
Аннотация
Рассмотрены проблемные вопросы эксплуатации автотранспорта, в частности, утелизация, уменьшение потери и сохранения тепловой энергии в двигателях внутреннего сгорания (ДВС). В итоге все эти мероприятия приведет к повышению КПД двигателя в целом. Теплопередача передается тремя способами: теплопроводностью, конвекцией и излучением. Найдены самые практически доступные способы утилизации тепловой энергий и пути ее сохранения. Выполнен анализ научных работ. Даны теоретические расчетные формулы потери тепловой энергий. Даны диаграммы для практического использования при проектировании таких аккумуляторов тепла для транспортных средств. Показаны пути повышения ресурсов эксплуатации ДВС автотранспорта. Указаны основные используемые теплоизоляционные материалы как, асбест, пробка, слюда, шлаковая, минеральная или стеклянная вата, шерсть и др. Указаны основные эксплуатационные режимы работы двигателей внутреннего сгорания, определяющие в значительной степени его долговечность, основной износ происходит двигателей во время их запусков и прогреве из-за температурного фактора. Предлагаемый вакуумный способ сохранения тепла открывает самые новые направления основания для повышения эффективности теплоизоляции конструкции корпусов аккумуляторов тепла. Найдены экспериментальные зависимости сохранения тепла в ТА от их объема.
Автор
Н. В. Костюченков*
А. Б. Абдрахманов
Б. Т. Оразалиев
А. Н. Қоңқыбаева
А. Р. Мукашева
DOI
https://doi.org/10.48081/SHHJ3928
Ключевые слова
двигатели внутреннего сгорания (ДВС)
аккумуляторы тепла (АТ)
коэффициент полезного действия (КПД)
транспортная техника
процесс теплопередачи
толщина изоляционного слоя
эффективность теплоизоляции
Год
2021
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ТЕХНОЛОГИЯ ИНТЕРАКТИВНОЙ ВИЗУАЛИЗАЦИИ В СРЕДЕ ДОПОЛНЕННОЙ РЕАЛЬНОСТИ
Аннотация
Бұл мақалада визуализация және ақпаратты өңдеу мәселелеріне, атап айтқанда, кеңейтілген шындық және виртуалды шындық технологиясын қолдана отырып, үш өлшемді объектілерді визуализация арқылы жақсартуға арналған. Толықтырылған шындық тұжырымдамасы объектінің мақсатымен мен нақты контексте визуализацияны басқарудың табиғи тәсілдерінің үйлесуіне байланысты визуализация үшін анағұрлым жетілдірілген пайдаланушы интерфейсін ұсынады. Компьютерлік графика жүйе монокулярлық байқау жағдайларын жаңғырта отырып, кескіннің көлемін, объектілердің кеңістіктік орналасуын сызықтық перспективаға, кейбір объектілердің басқаларға кедергі келтіруіне, көлеңкелердің табиғаты мен кескін өрісі бойындағы тонустың өзгеруіне байланысты синтезделген кескінде қабылданады. Байқау тәжірибесі көлемі мен кеңістікті қабылдау үшін үлкен маңызға ие, соның арқасында пайдаланушы бақыланатын көріністің көлемдік құрылымын «аяқтайды». Осылайша, пайдаланушыға таныс нақты ортада кеңейтілген шындық ұсынатын визуализация үш өлшемді нысандарды жақсырақ қабылдауға ықпал етеді.
Автор
А. О. Даутбаева
Ж.Т. Абилдаева
Г. Абдикерова
Г. Керим
DOI
https://doi.org/10.48081/DXWV7085
Ключевые слова
толықтырылған шындық, интерфейс, мобильді құрылғылар, интерактивті визуализация
Год
2021
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ИССЛЕДОВАНИЕ ОБРАЗОВАНИЯ ТОКСИЧНЫХ КОМПОНЕНТОВ В ТОПКАХ ПАРОВЫХ КОТЛОВ ТГМЕ-464
Аннотация
В данной статье приведены результаты исследования образования токсичных компонентов в топках паровых котлов ТГМЕ-464. Приведено обоснование о необходимости в разработке новой модели, предназначенной для измерения концентрации оксида углерода в высокотемпературных процессах горения с учетом процесса охлаждения, полученный поправочный коэффициент должен учитываться при определении концентрации оксида углерода путем отбора пробы в высокотемпературных процессах. Ввод влаги в зону горения топлива с полным основанием можно охарактеризовать как один из методов подавления процессов образования оксидов углерода и азота при сжигании топлив в топках паровых котлов. Успешное решение задачи по совершенствованию процессов сжигания природного газа и мазута в паровых котлах тепловых электростанций и котельных в экологическом аспекте базируется на оптимальном сочетании режимно-технологических методов снижения выбросов вредных веществ с дымовыми газами в атмосферу. Поэтому необходима реконструкция горелочных устройств паровых котлов, предназначенных для сжигания газа и мазута, которая позволяла бы осуществлять подвод водяного пара в процесс горения и сохраняла бы высокие технико-экономические показатели котельных установок и надежность работы энергетического оборудования с минимальными капитальными и эксплуатационными затратами на природоохранные мероприятия.
Автор
DOI
https://doi.org/10.48081/KQKB5152
Ключевые слова
процессы горения, поправочный коэффициент, концентрация СО, оксид азота, паровой котел
Год
2021
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ҚЫСҚАША ТҰЙЫҚТАЛҒАН РОТОРЛЫ АСИНХРОНДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДА МАГНИТТІК РАДИАЛДЫ КҮШТЕРДІҢ ӘСЕРІНЕН ПАЙДА БОЛАТЫН ДІРІЛ ЖӘНЕ ОНЫ ЕСЕПТЕУ
Аннотация
Бұл мақаланың мақсаты магниттік радиалды күштердің әсерінен пайда болатын қысқаша тұйықталған роторлы асинхронды қозғалтқыштың дірілін және соның әсерінен пайда болатын шуды азайту үшін падаланылатын әдістерге шолу жүргізу және магниттік радиалды күштердің әсерінен пайда болатын қысқаша тұйықталған роторлы асинхронды қозғалтқыштың дірілін және соның әсерінен пайда болатын шуды есептеп, оның мәнін азайту үшін тік пазалардың орнына қиғашталған пазаларды қолданған кездегі діріл мен шудың мәндерімен салыстыру және зерттеу. Электрмагниттік күштердің әсерінен болатын тістердегі дірілдің амплитудасының статор тірегіндегі дірілден ондаған және жүздеген есеге аз болатынын қарапайым есептеулермен көрсету. Сондықтан электр машинасының магниттік шуын зерттеу негізінен оның статор тірегін зерттеуді қажет етеді. Жоғарыда аталған діріл туғызушы магниттік күштердің әсерінен пайда болатын магниттік шуды төмендетіудің бір тәсілі ол электр қозғалтқышын жобалаған кезде статордағы және ротордағы ойықтар санының қолайлы қатынасын анықтау. Дегенмен, ойықтар санының қолайлы қатынасын таңдауға шудың азайуы ғана емес, сондай-ақ асинхронды қозғалтқыштарды жүргізу, қозғалтқыштық және тежелу қасиеттеріде тәуелді болады. Сондықтан ойықтар санын таңдаған кезде барлық көрсетілген факторларды ескеріп, зерттеу жүргізу.
Автор
Жаркымбекова М.Б., Гали К.О.
DOI
https://doi.org/10.48081/USOP8639
Ключевые слова
асинхронды қозғалтқыш, қысқа тұйықталған ротор, полюстер саны, орама қадамы, тістік бөлік, полюстік бөлік, магниттік күштер, діріл және шу.
Год
2021
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ЕКІ СИММЕТРИЯЛЫ ЭЛЕКТРОНДЫ ЛИНЗАНЫҢ ПАРАКСИАЛДЫ ПАРАМЕТРЛЕРІН САНДЫҚ ЗЕРТТЕУ
Аннотация
Осы күнге дейін әлемде тиімді түзеуші және құрушы элементтер мен электронды және ионды оптика түйіндерін зерттеу мен жобалау бойынша жеткілікті түрде терең өңделмеген әдістемелер қолданылады. Бұл әсіресе тек екі өлшемді (осесимметриялық және жазықтық-симметриялық) зарядталған бөлшектер көздерінің барлық құрылғыларын қолдануда байқалады. Электронды және ионды оптиканың әртүрлі элементтерін зерттеу әдістері бір-бірінен ерекшеленеді. Мысалы, бірлік және қарапайым иммерсионды линзаларды зерттеу әдістері эмиссионды және шағылушы электронды линзалардың қасиеттерін зерттеу кезінде тиімді бола алмайды. Өз кезегінде, эмиссионды (катодты) линзалар теориясы мен электронды айналар теориясы да өзара ерекшеленеді. Сонымен қатар, ионды көздерді жобалау кезінде катодты линзалар теориясын қолдану да белгілі бір ерекшеліктерге ие болады. Кеңістіктік сипаттамалар мен фокустаушы өрістер симметриясының түрлері де маңызды мәнге ие. Бұл жағдайлар элементтердің әр түріне, олардың ерекшелігін ескере отырып, нақты теориялық негіздерді өңдеуді талап етеді. Әрі қарай бағдарламалық құралдар өңделіп, зерттелуші элементтер параметрлеріне есептеулер мен сандық нәтижелерге талдау жүргізілуі керек. Мақалада екі симметриялы жазықтыққа ие катодты электронды линзаның параксиалды параметрлері есептелген. Параксиалды жақындауда зарядталған бөлшектердің қозғалысы екінші ретті дифференциалды теңдеумен өрнектеледі. Жұмыста жаңартылған эйлер әдісімен салыстырғанда мәні нақты мәнге жақынырақ болатын, яғни пайызбен өлшенетін салыстырмалы қателігі төменірек және тезірек есептелінетін төртінші ретті рунге-кутта әдісі жетік қарастырылған. Жүргізілген есептеу тәжірибесі негізінде delphi ортасында есептеу бағдарламасы құрастырылған. Құрастырылған бағдарламаның көмегімен зарядталған бөлшектердің қозғалыс траекториясының графиктері алынды. Зерттелуші линзамен кроссовердің құрылу шарты орындалуы үшін бірінші электродтың потенциалының электродтар арасындағы тесік өлшемінен тәуелділігі есептелді. Кроссовердің құрылу шарты болашақта аберрациялық коэфициенттерді есептеу үшін қажет.
Автор
Сагындык А.Б.
Тастенов А.Д.
DOI
https://doi.org/10.48081/GBXC3859
Ключевые слова
катодты линза
параксиалды параметрлер
дифференциалды теңдеу
рунге-кутта
оптикалық құрылғылар
Год
2021
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
МЕТРОЛОГИЧЕСКОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ ПАССИВНЫХ КОМПОНЕНТОВ ВОЛОКОННО-ОПТИЧЕСКИХ ЛИНИЙ СВЯЗИ
Аннотация
В статье рассмотрены вопросы метрологического обеспечения оптической связи. Показаны типы соединителей и варианты комплектации муфт для оптических кабелей дальней связи, вносящие собственные затухания в сеть передачи данных, не превышающие установленные существующими стандартами в области телекоммуникаций Приведены различные способы измерения параметров оптических волокон и пассивных компонентов на различных этапах строительства и эксплуатации волоконно-оптических линий связи. Разобраны теоретические и практические вопросы, связанные с передачей света по оптическим волокнам. Представлены основные передаточные характеристики многомодового оптического волокна и нелинейные эффекты, возникающие в оптоволокне при передаче сигналов по пассивным оптическим компонентам. Полученные результаты метрологических измерений, подтверждающие существующие технические решения для создания централизованной оптической архитектуры структурированных кабельных систем и для улучшения качества оптических коммуникаций. Определенные полученные показатели позволят производить работы по проектированию и монтажу физической инфокоммуникационной инфраструктуры, включающей в себя следующие функциональные подсистемы: вертикальная подсистема, система активного сетевого оборудования, горизонтальная подсистема, система рабочего места. Даны расчеты, показывающие, что оптимизированные для лазерного излучения многомодовые волокна обладают минимальными значениями межмодовой и хроматической дисперсиями, и дальнейшее развитие физического уровня инфокоммуникационной сетевой модели ISO OSI позволит полностью перейти на данные типы оптоволоконных систем с более высоким коэффициентом широкополосности.
Автор
DOI
https://doi.org/10.48081/ATTS9913
Ключевые слова
коэффициент широкополосности
многомодовое волокно
оптический рефлектометр
оптические возвратные потери
межмодовая дисперсия
хроматическая дисперсия
пассивные компоненты
Год
2021
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал