В статье авторами представлено, что одной из актуальных задач современной электроэнергетики является построение токовых защит электроустановок, не использующих трансформаторы тока с ферромагнитными сердечниками. Показано, что для построения таких защит можно использовать магнитоуправляемые элементы, такие как катушка индуктивности, установив ее вблизи токоведущих шин ячеек комплектных распределительных устройств (КРУ) или закрытых распределительных устройств (ЗРУ), к которым подключены электрический двигатель или линия электропередач, так как она в сравнении с другими магнитоуправляемыми элементами обладает важными для релейной защиты преимуществами: не нуждаются в устройствах компенсации влияния температуры, может одновременно выполнять функции измерительного преобразователя и измерительного органа защиты. Предложены новые схемы реализации токовых защит электродвигателей и линий электропередач на катушках индуктивности, подключенных к ячейкам КРУ и ЗРУ, обладающие при этом эффектом ресурсосбережения материалов. Рассмотрены их свойства и принцип действия, что подтверждает возможность построения токовых защит для различных электроустановок, подключенных к ячейкам КРУ и ЗРУ, при установке катушек индуктивности внутри них.

10.48081/CHGV7314

2023

Выпуск 2

Бұл жұмыста 20 мм тарату қашықтығы жағдайында борттағы чиптер арасындағы байланыс үшін 120 ГГц сымсыз байланыс желісі ұсынылған. кең жолақты қосылым үшін бортта Y-тәрізді антенна қолданылады және арна өнімділігін бағалау үшін PA-antenna-LNA байланысы өлшенеді. Ұсынылған байланыс желісі 3,2 дБ шыңы мен 14 ГГц өткізу қабілеттілігін 4 ДБ күшейтуді көрсетеді. 16-QAM модуляция форматында 50 Гбит/с жылдамдықпен деректерді беруді модельдеу орындалды. Дискретті таңбалар тізбегі 0,2 ауытқу коэффициенті бар жоғары косинусты импульсті қалыптастыру сүзгісі арқылы сигнал пішініне айналады. Содан кейін аналогтық сигнал PA-антенна-антенна-LNA тізбегі мен араластырғыш арқылы беріледі. Сымсыз байланыс желісінің идеалды сипаттамалары таңбалар арасындағы кедергілерді тудырмаса да, кедергілерді сызықтық эквалайзер арқылы басуға болады. Таратқыш пен қабылдағыш арасында деректерді беру бойынша одан әрі жұмыс жүргізілетін болады. Қорытындыда зерттеуде ұсынылған байланыс желісі 3,2 дБ жоғары көрсеткішін және 4 ДБ күшейтілген 14 ГГц өткізу қабілеттілігін көрсетеді. 16-QAM модуляция жүйесін қолдана отырып, 50 Гбит/с деректерді беруді модельдеу сандық түрде жүзеге асырылған. Чип аралық ISI-ді ZF сызықтық эквалайзерімен басқаруға болатыны, өнімділік шамамен 2-3 дБ төмендейтіні зерттеліп қорытыланды.

10.48081/ILUB9413

2023

Выпуск 2

Разработаны стенды и установки и исследованы процессы кипения жидкости в капиллярно-пористых структурах оптическими методами: голографической интерферометрией, скоростной киносъёмкой и фотографирования. Схемы стендов составлены на основе разработок по применению оптической голографии для исследования динамических объектов и быстропротекающих процессов. Даны условия опытов и методика обработки внутренних характеристик кипения. Приводятся результаты обработки опытных данных в виде интерферограммы в зависимости от вида структуры, тепловой нагрузки, избытка жидкости, времени «жизни», плотности центров парообразования. Наблюдение проводится при следующих удельных тепловых потоках: 4х104 Вт/м2; 6.7х104 Вт/м2; 9.4х104 Вт/м2 и 12х104 Вт/м2. Для структуры вида 0.14х0.4 изучается подвод жидкости против действия гравитационных сил. Для определения отрывного диаметра пузыря производится покадровая обработка пленок. В качестве исходного параметра для набора частоты кадров и диафрагмы кино – и фото-съёмочной аппаратуры служит средняя продолжительность «жизни» парового пузыря, которая в зависимости от величины q предполагается равной 1/50…1/4000 секунды. В качестве источника когерентного излучения используется гелиево-неоновый лазер. С целью исключения сложной юстировки системы пластинка обрабатывается (проявляется) на месте экспонирования.

10.48081/LWXO2607

2023

Выпуск 2

В данной статье рассмотрена передача энергии от ионов Bi3+ к ионам Eu3+ в монокристаллическом порошке ниобата лютеция LuNbO4:Bi, Eu – потенциального материала для белых светодиодов (WLED) . Для этого проведен комплекс спектроскопических измерений в широком интервале температур (4.2-500 K), в работе представлены спектры излучения и возбуждения фотолюминесценции как собственной, так и связанной с ионами висмута и европия, также приведены температурные зависимости максимальной интенсивности основных полос излучения и оценена эффективность передачи энергии в зависимости от концентрации европия. Измерения проводились для ряда образцов, где концентрация ионов Bi3+ во всех образцах была одинаковой (2%), a концентрация ионов Eu3+ варьировалась от 0.2% до 8%. Для всех исследуемых порошков определены квантовый выход и координаты цветности CIE. Обсуждается возможность применения исследуемого материала в качестве люминофора для белых светодиодов. Все эксперименты в данной работе проводились при непрерывном возбуждении ксеноновой лампой в ультрафиолетовом – видимом (UV-VIS) диапазоне. Следующая работа будет включать в себя измерения при импульсном возбуждении в микро-миллисекундном диапазоне, это позволит подробно характеризовать передачу энергии от матрицы и ионов висмута к ионам европия, что необходимо для дальнейшей оптимизации исследуемого материала.

10.48081/FQMC8229

2023

Выпуск 2

Problems with accounting, collection and correct readings of electricity meters are of great importance when preparing and invoicing for electricity, especially in neighborhoods with private households, where the process of monitoring electricity consumption is not always provided for various reasons beyond the control of the consumer of services. The development of modern information technologies, including mobile communications using the technology of Vß-IοΤ, allows us to solve problems related to improving the efficiency of monitoring, accounting, and data collection of electricity consumption in microdistricts not only quickly and efficiently, but also increase the management efficiency of the process of collecting meter readings, as well as reducing the costs of the Service Provider for transport services, personnel and other items of expenditure. The article presents an analysis of various brands of metering devices used in the Urker microdistrict and the use of metering devices with the support of technology Vß—IοΤ. A simulation model of access to metering devices using the technology of Vß—IοΤ is shown. The issues related to the causes and problems of electricity theft are touched upon. The article will be useful to students, doctoral students, engineers, anyone who is related to automation and control of technological processes and productions, as well as anyone who deals with the problems of implementing the ASUE, IoT technology.

10.48081/BLJO4853

2023

Выпуск 2

Солнечный трекер (Solar tracker) — устройство, предназначенное для отслеживания положения солнца и ориентирования несущей конструкции таким образом, чтобы получить максимальный КПД от солнечных батарей (или других устройств, установленных на трекере). Концепция трекера предельно проста — по нескольким датчикам контроллер определяет оптимальное положение для солнечной батареи и заставляет серводвигатель поворачивать платформу с устройством в необходимую сторону. В разрезе использования таких устройств в фотоэлектрических системах, трекеры применяются для отслеживания положения солнца и периодического поворота солнечных панелей для максимизации выработки электроэнергии на протяжении дня. Трекеры для солнечных батарей бывают нескольких конфигураций, руководствуются различными алгоритмами при выборе направления, имеют разные приводные механизмы. Несмотря на массу возможных различий между трекерами, чаще всего они делятся на два типа — однокоординатные и двухкоординатные.

10.48081/WKNP9971

2023

Выпуск 2

В настоящей статье изложены результаты исследования покрытий Cr3C2-NiCr нанесенных детонационным способом напыления на образцах теплоустойчивой стали 12Х1МФ (DIN 14MoV63). Для проведения эксперимента была выбрана детонационная пушка с одним дозатором. Детонационное напыление - это один из способов термического напыления, известный своей способностью создавать твердые, износостойкие и плотные микроструктурированные покрытия. В качестве газового топлива была использована смесь ацетилена и кислорода, которая является наиболее распространенным выбором при детонационном напылении порошковых материалов. После каждой детонации ствол был продувался импульсом азота или воздуха. Проведены экспериментальные исследования взаимосвязи между технологическими параметрами процесса нанесения покрытия и получаемой микроструктурой и свойствами покрытий в зависимости от режима работы детонационной пушки. Выявлено, что при детонационном напылении структурно-фазовый состав и трибологические свойства наносимого покрытия меняется в зависимости от степени заполнения ствола газовой смесью C2H2/C3H8. Методом рентгеноструктурного анализа получены результаты влияния параметров процесса на микроструктуру и свойства покрытий, согласно которым были установлены фазы Cr3C2, Cr7C3, Cr3O4, Cr2O3, Cr23C6 и CrNi3, определены физические характеристики покрытия как микротвердость, шероховатость и трибологические свойства.

10.48081/KBQY4184

2023

Выпуск 2

Жұмыс аймақтарындағы атмосфералық ауаны тазарту және дезинфекциялау үшін жоғары тиімді озондық технологиялар мен озондау құрылғыларын жасаудың практикалық маңызы өте үлкен. Озонды әртүрлі салаларда пайдаланған кезде бөлмені өңдеу үшін шығарылатын озон концентрациясына үлкен назар аудару керек. Сонымен қатар, озонның әсеріне әсер етуі мүмкін технологиялық процестің ерекшеліктерін, температураны, ылғалдылықты және басқа параметрлерді ескеру қажет. Жұмыс бөлмелеріндегі озон концентрациясын бақылау мен реттеуді автоматтандыру арқылы ауаны озондау құрылғысын жасау мәселелері де назар аударуды қажет етеді. Аталған мәселелерге қол жеткізу үшін тәжді-барьерлік разряд режимінде жұмыс істейтін озондаушы құрылғы жасау қолға алынды. Озонатор ұяшығында орын алуы тиіс тәжді-барьерлік разряды үшін ұзақтығы шамамен 75 мкс және қайталану жиілігі 4 кГц-ке дейінгі жоғары кернеулі импульстарды қолдану мүмкіндігі қарастырылды. Берілген жұмыста өндірістік бөлмелерді залалсыздандыру үшін озон концентрациясын оңтайлы таңдау және реттеу үшін тәжді-барьерлік разрядтың озон ұяшықтарына берілетін жоғары кернеулі импульстарды шығаруға арналған генератор мен жұмыс көлеміндегі озон концентрациясын автоматты түрде басқаруға арналған сұлба әзірленді. Импульстік озонатордың үлгісі жасалып, озонды пайдалану перспективасы зерттелді.

10.48081/DKHI9709

2023

Выпуск 2

В данной статье рентгенографическим методом изучены структурные параметры фторидофосфата Na2FePO4F, полученного твердофазным и механосинтезом. Установлены оптимальные режимы синтеза поликристалла Na2FePO4F при твердофазном и механосинтезе. Заключено, что структурные параметры Na2FePO4F практически не меняются от методов синтеза поликристаллов. Кроме того, определены электрохимические характеристики катодов на основе полученных поликристаллов в натрий ионных аккумуляторах. Показано, что электрохимические свойства катодов на основе поликристаллов Na2FePO4F демонстрирую достаточно большую энергоемкость 88 мАч/г и мало зависят от указанных методов получения образцов. Обсуждены вопросы взаимосвязи структуры и электрохимических свойств поликристалла Na2FePO4F. Проанализированы вопросы проводимости поликристаллов Na2FePO4F. Заключено, что важным фактором, влияющим на процессы ионной проводимости катодного материала Na2FePO4F, а также процессы интеркаляции и деинтеркаляции катионов натрия в натрий ионных аккумуляторах являются коэффциент диффузии и энергия активации катионов натрия. Показано, что по структурным особенностям и полиионности фторидофосфат Na2FePO4F способен обеспечить высокую электроемкость в натрий ионных аккумуляторах. Обоснована перспективность и возможность использования этого материала в качестве катода в натрий ионных аккумуляторах.

10.48081/EMPG2885

2023

Выпуск 2

Әдеби патенттік зерттеулердің негізінде зияткерлі cымсыз өлшеуіштер базасында айдалатын ортаның (мұнай немесе газ) түріне қарамастан, магистральдық құбырдың (МҚ) технологиялық және техникалық мониторингі элементтерінің қолайлы радиорелелік байланыс желісі бойынша өлшенген деректерді нақты уақыт режимінде бере отырып, компрессорлық және сорғы станцияларының электр жетектерінің сандық инвариантты жиіліктік-реттелетін электр жетегімен ауытқу әсерлерді шектейтін жүйе ұсынылды. Сымсыз сенсорлық технологияны сандық жоғары вольтты жиілікпен реттелетін электр жетегіне (ЖРЭЖ) біріктіру МҚ бүкіл ұзындығы бойынша айдау ортасының қысымы мен температурасының шамаларын автоматты түрде бақылауға және оңтайландыруға, сондай-ақ оның тұтастығын бақылауға және зияткерлі сымсыз өлшеуіштермен өлшенетін берілген және ағымдағы деректер мәндерін салыстыруға, стохастикалық сипаттағы жағымсыз әсерлердің параметрлеріне байланысты тасымалданатын газдың немесе мұнайдың ағып кетуін уақтылы анықтауға мүмкіндік береді. Сондықтан жүйе сымсыз діріл өлшеуіштерімен жабдықталған, олар нақты және нақты қауіп анықталған кезде ғана операторларға дабыл беруге арналған. Дабылды қабылдау араласу тобы және патрульдік көліктердегі күзетшілер апатты дереу жоюға кіріседі. Компрессордың электр қозғалтқышының қажетті айналу жылдамдығын есептеу және МҚ-да табиғи газдың қажетті қысымын алу үшін компьютерлік модель жасалды. MATLAB Simulink бағдарламасында компьютерлік модельде жүргізілген зерттеулер, статикалық және динамикалық режимдер МГ мониторингі жүйесінің түзету сигналының қажетті мәндерін және оларды оңтайландыру мақсатында МГ-ғы газ қысымы мен температурасының технологиялық параметрлерінің ауытқу өзгерістеріне барынша сезімталдық қамтамасыз етілетін ЭГАА электр жетегінің жылдамдығы бойынша кері байланысты күшейту коэффициентін анықтауға мүмкіндік берді.

10.48081/TCSZ9753

2023

Выпуск 2